OĞUZ ATAY

Oğuz Atay, ilköğrenimine Ankara’da Devrim İlkokulu’nda başladı. 1951 yılında Ankara Maarif Koleji'ni bitiren yazar, mezun olduktan sonra İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Fakültesi Bölümü'nden mezun oldu.  1957-1959 yılları arasında askerlik görevini yerine getirdikten sonra, tamir ve kontrol elemanı olarak Kadıköy vapur iskelesinin yapımında çalışmaya başladı. Görevinden istifa ettikten sonra, İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi İnşaat Bölümü’nde (Yıldız Teknik Üniversitesi) öğretim görevlisi oldu. 1961 yılında modacı Fikriye Fatma Gürbüz’le evlendi. 1962 yılında bu evlilikten kızı Özge dünyaya geldi. 1967 yılında boşanan Oğuz Atay, 1974 yılında gazeteci Pakize Kutlu ile ikinci evliliğini yaptı. 1975 yılında doçentliğe yükselen Oğuz Atay “Topografya” adında bir de mesleki kitap yazdı. Akademik kariyeri ile edebiyat çalışmalarını bir arada sürdürdü. Makale ve söyleşilerini çeşitli gazete ve dergilerde yayımladı ve bazı dergilerin redaksiyon işlerini yaptı. 

 “Tutunamayanlar”, “Tehlikeli Oyunlar”, “Bir Bilim Adamı’nın Romanı”, “Korkuyu Beklerken”, “Oyunlarda Yaşayanlar” gibi önemli eserlere imza atan Oğuz Atay, “Tutunamayanlar” romanı ile tanındı. Beyninde çıkan bir tümör nedeniyle 13 Aralık 1977’de hayata gözlerini yuman Oğuz Atay’ın yarım kalan son çalışması olan “Eylem Bilim” ise ölümünden yıllar sonra yayımlandı.

Oğuz Atay’ın Kitapları

 Öykü ve yazıları edebiyat dergilerinde yayımlanmaya başlayan yazar, 1970 yılında adıyla özdeşleşen başyapıtı “Tutunamayanlar” romanını ile TRT Roman Ödülü’ne layık görüldü. Ödül almasına rağmen Oğuz Atay bir süre romanını yayımlayacak bir yayınevi bulamadı. “Tutunamayanlar” Sinan Yayınları tarafından 1971 yılında iki cilt halinde yayımlandı. Kısmen otobiyografik olan bu eseri hem Oğuz Atay’ın hem de çevresindeki arkadaşlarının hayatından izler taşıyordu. “Tutunamayanlar” Oğuz Atay’ın kullandığı yazım tekniği, konusu ve çok katmanlı yapısı ile edebiyat çevrelerinde büyük yankı uyandırmasına rağmen o yıllarda okuyucunun ilgisini çekmeyi başaramadı.

Kırk üç yıllık kısa ömründe İkinci Dünya Savaşı da dahil pek çok önemli olaya tanık olan Oğuz Atay, bu zorlu yıllarda yaşanan dönüşümü müthiş bir gözlem gücüyle eserine aktarmayı başardı. Savaşların ve sarsıcı toplumsal dönüşümlerin tesirinde kalan yazar, romanında ölüm ve intihar temasının baskın olarak kullandı. Kimlik bunalımı yaşayan modern insanın trajedisini neredeyse bütün eserlerinde anlatan Oğuz Atay; “Tutunamayanlar” romanında, hayata adapte olmaya çalışan aydınların trajedisini zaman zaman da mizahi bir dil kullanarak eserine aktarmıştır.

1973 yılında yine benzer bir çizide kaleme aldığı “Tehlikeli Oyunlar” isimli romanını yayımladı. Geçmişini değiştirmek isteyen Hikmet Benol karakterinin düşle gerçek arasına sıkışmış hikâyesini anlattığı “Tehlikeli Oyunlar” yine toplumsal gerçekliğe yabancılaşan aydın kesimin hikâyesini anlatıyordu. Bu roman, bilinç akışı tekniğinin başarılı örneklerinden biri olarak kabul edildi. 

1975 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi’ndeki hocası Prof. Dr. Mustafa İnan’ın hayat hikâyesini anlattığı biyografik eseri “Bir Bilim Adamının Romanı” yayımlandı. Bir devrin siyasal ve sosyal yaşamına ışık tutan bu eser Türkiye’de yazılmış en başarılı biyografik eserlerden biri olarak kabul edildi.

“Oyunlarla Yaşayanlar” isimli bir de tiyatro oyunu bulunan yazarın, bütün hikâyelerini bir araya topladığı “Korkuyu Beklerken” isimli kitabının ilk baskısı 1975 yılında May Yayınları tarafından yapıldı.  

“Tutunamayanlar” romanın yayımlandığı yıllarda günlüğüne “Ben buradayım sen neredesin ey okur?” diye not düşen Oğuz Atay’ın hiçbir kitabı o hayattayken ikinci baskısını yapamadı. Uzun mısralı şiirler, oyun ve şarkılardan oluşan bölümleriyle oldukça farklı bir yapıya sahip olan “Tutunamayanlar” romanı ile ölümünden yıllar sonra “Türk Edebiyatının Gelmiş Geçmiş En İyi Romanları” listesinde ikinci sıraya yerleşen yazar, seksenli yıllarda büyük bir hayran kitlesi tarafından takip edilmeye başlandı. Eserleri günümüzde halen “çok satanlar” listesinin ilk sıralarında yer almaktadır.